Đăng ký bản quyền tác giả dù không bắt buộc nhưng là thủ tục cần thiết để tác giả, chủ sở hữu tác phẩm bảo vệ tài sản của mình. Trong trường hợp có tranh chấp xảy ra, tác giả hay chủ sở hữu không phải chứng minh chứng minh quyền tác giả, quyền liên quan thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại.
Quyền tác giả là gì?
Căn cứ khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 ( sửa đổi, bổ sung 2009, 2019) thì quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký. (Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ).
Cần lưu ý là không phải tác phẩm nào cũng được bảo hộ quyền tác giả. Theo quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ, các tác phẩm được bảo hộ bao gồm:
“Điều 14. Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả
- Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:
a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;
b) Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác;
c) Tác phẩm báo chí;
d) Tác phẩm âm nhạc;
đ) Tác phẩm sân khấu;
e) Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);
g) Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng;
h) Tác phẩm nhiếp ảnh;
i) Tác phẩm kiến trúc;
k) Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, công trình khoa học;
l) Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;
m) Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.”
Các lợi ích khi đăng ký bản quyền tác giả
Như đã đề cập, đăng ký bản quyền tác giả không phải là thủ tục bắt buộc. Tuy nhiên việc đăng ký là cần thiết đối với tác giả, chủ sở hữu tác phẩm bởi các lý do sau:
► Đăng ký quyền tác giả là việc làm rất cần thiết để bảo đảm cho người sáng tạo tác phẩm chống lại các hành vi dùng trái phép tác phẩm: Sao chép, ăn cắp bản quyền,…. Để tạo thành một tác phẩm có giá chữa trị cũng như sáng tạo, đòi hỏi sự lao động trí tuệ cũng như thời gian, công sức. Việc đăng ký bản quyền tác giả là sự chứng nhận cho sự sáng tạo của con người bằng giá trị xứng đáng, động viên tinh thần làm việc cho người sáng tạo.
Các lợi ích khi đăng ký bản quyền tác giả
► Đăng ký bảo hộ quyền tác giả và được cấp giấy chứng nhận đồng nghĩa với việc tuyên bố quyền sở hữu hợp pháp đối với tác phẩm. Bất kỳ chủ thể nào muốn sử dụng hoặc sao chép thì phải có sự đồng ý của chủ sở hữu. Trong trường hợp có tranh chấp xảy ra, tác giả hay chủ sở hữu không phải chứng minh chứng minh quyền tác giả, quyền liên quan thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại. (khoản 3 Điều 49 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 ( sửa đổi, bổ sung 2009, 2019).
► Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả được coi là quyền tài sản khi góp vốn, chuyển nhượng phần vốn góp… trong doanh nghiệp.
Thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với các loại hình tác phẩm
Quyền tác giả bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản do đó thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với từng loại quyền khác nhau thì thời hạn bảo hộ là khác nhau kể từ thời điểm phát sinh quyền sở hữu.
☑ Trường hợp bảo hộ vô thời hạn
Cụ thể đối với các quyền sau:
– Quyền đặt tên cho tác phẩm;
– Quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
– Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.
☑ Trường hợp bảo hộ có thời hạn
Cụ thể đối với các quyền sau:
– Quyền nhân thân: quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm đây sẽ là quyền được bảo hộ trong thời hạn 50 năm.
– Quyền tài sản: bao gồm nhiều loại khác nhau nhưng thời hạn bảo hộ là khác nhau, cụ thể là:
+ Đối với tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, sân khấu, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh có thời hạn bảo hộ là năm mươi năm, kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên. Đối với những tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, sân khấu, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh được công bố thời hạn bảo hộ sẽ dài hơn so với tác phẩm không được công bố.
+ Đối với tác phẩm không thuộc loại hình nên trên thì có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và năm mươi năm tiếp theo năm tác giả chết. Trường hợp tác phẩm có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ năm mươi sau năm đồng tác giả cuối cùng chết.
Nhận thấy đăng ký bản quyền tác giả là cách thức giúp tác giả, chủ sở hữu tác phẩm bảo vệ được các giá trị vật chất, phi vật chất một cách tốt nhất. Do đó, cá nhân, tổ chức cần chú ý đến vấn đề này trong quá trình sáng tạo.
Để được tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ Công ty Luật Nam Hà theo thông tin dưới đây:
CÔNG TY LUẬT TNHH MTV NAM HÀ (NAM HA LAW FIRM)
Địa chỉ: Tầng 2.02, Số 90 Trần Đình Xu, P. Cô Giang, Quận 1, TP.HCM
Điện thoại: 028 6291 2919 Tổng đài giải đáp pháp lý: 1900.86.86.24
Hotline: 0906735415 (Luật sư Nguyễn Tri Thắng)
Website: namhaluat.com Facebook: Hệ Thống Luật Nam Hà
Email: vp.luatnamha@gmail.com
