Ngày 13/10/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam Võ Thị Ngọc Ngân (biệt danh “Ngân 98”) để điều tra về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” theo Điều 193 Bộ luật Hình sự 2015. Mặc dù các pháp nhân liên quan như Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ ZuBu và Hộ kinh doanh ZuBu Shop đều do người thân đứng tên, cơ quan điều tra xác định Ngân 98 là chủ mưu, người trực tiếp điều hành mọi hoạt động tài chính, kinh doanh và hưởng lợi từ đường dây này.
Theo kết quả điều tra ban đầu, hành vi phạm tội của bị can tập trung vào việc lợi dụng hoạt động kinh doanh hợp pháp các sản phẩm giảm cân đã được cấp phép (X3, X7, X1000) để tiêu thụ trái phép sản phẩm “viên rau củ Collagen” – loại sản phẩm không có giấy phép lưu hành, không có hồ sơ công bố nhưng được Ngân cho đóng gói, dán nhãn trùng thương hiệu và quảng cáo như một phần của liệu trình giảm cân. Đáng chú ý, bị can đã ghi chú “hàng tặng kèm, không bán” trên bao bì để đối phó cơ quan quản lý, trong khi thực tế lại bán trọn bộ cho khách hàng và khuyến khích sử dụng song song nhằm tăng hiệu quả giảm cân.
Hành vi này gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trong giai đoạn 2023–2024, hoạt động buôn bán trái phép mang lại doanh thu hàng trăm tỷ đồng. Kết quả giám định cho thấy sản phẩm Collagen là hàng giả, có chứa hai chất cấm Sibutramin và Phenolphthalein – các chất có thể gây rối loạn tim mạch, tăng huyết áp, thậm chí nguy cơ ung thư, gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Bị can không thành khẩn khai báo, quanh co, đổ lỗi cho người khác, thể hiện thái độ thiếu hợp tác với cơ quan điều tra.
Khung hình phạt và các tình tiết tăng nặng
Theo Điều 193 Bộ luật Hình sự 2015, tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” có mức phạt tù từ 02 năm đến 05 năm theo khoản 1. Tuy nhiên, với doanh thu và lợi nhuận bất chính lên đến hàng trăm tỷ đồng, bị can Ngân 98 có khả năng đối diện với khung hình phạt cao nhất tại khoản 4 Điều 193, với mức phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, cấm hành nghề, tịch thu tài sản hoặc đình chỉ hoạt động kinh doanh.
Các tình tiết được xem là tăng nặng trách nhiệm hình sự theo Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015 bao gồm:
- Phạm tội có tổ chức, với vai trò chủ mưu, điều hành toàn bộ đường dây sản xuất, vận chuyển và phân phối.
- Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, như việc che giấu dòng tiền, sử dụng người khác đứng tên pháp lý và ghi chú “hàng tặng kèm” để lừa dối cơ quan chức năng.
- Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khi đưa chất cấm nguy hại vào thị trường, đe dọa trực tiếp sức khỏe cộng đồng.
Trong khi đó, các tình tiết giảm nhẹ gần như không có, do bị can không thành khẩn khai báo và chưa thể hiện thiện chí khắc phục hậu quả. Việc được xem xét giảm nhẹ (nếu có) sẽ phụ thuộc vào thái độ khai báo và khắc phục hậu quả tại giai đoạn xét xử.
Bài học pháp lý cho hoạt động kinh doanh thực phẩm
Vụ án “Ngân 98” là bài học điển hình về việc lợi dụng hình thức kinh doanh hợp pháp để thực hiện hành vi phạm tội có tổ chức. Hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, nên bị pháp luật xử lý đặc biệt nghiêm khắc.
Từ góc nhìn pháp lý, vụ việc này cho thấy doanh nghiệp cần tuyệt đối tuân thủ quy định về công bố, quảng cáo và lưu hành sản phẩm, đồng thời chủ động tham vấn luật sư trong quá trình hoạt động để phòng ngừa rủi ro pháp lý. Việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ và tuân thủ quy định của pháp luật là yếu tố then chốt để bảo vệ uy tín và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Công ty Luật Nam Hà khuyến nghị rằng, trong bối cảnh thị trường thực phẩm, mỹ phẩm và dược phẩm đang được siết chặt quản lý, doanh nghiệp cần thường xuyên rà soát pháp lý sản phẩm, tuân thủ quy trình công bố, kiểm định và quảng cáo đúng quy định. Với kinh nghiệm tư vấn pháp lý cho doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, phân phối và thương mại, Luật Nam Hà luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc phòng ngừa – kiểm soát – xử lý rủi ro pháp lý, hướng đến một môi trường kinh doanh an toàn, minh bạch và có trách nhiệm xã hội
.
