Tại báo cáo sơ bộ gửi Quốc hội về công tác ngành tòa án năm 2021, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Du cho hay TAND Tối cao đã đề xuất với Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương và Ủy ban Tư pháp về việc đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép xét xử bằng hình thức trực tuyến.
Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Du cho rằng nếu được chấp thuận xét xử bằng hình thức trực tuyến thì các tòa sẽ giải quyết được nhiều việc, lại đỡ tốn kém.
Xét xử trực tuyến: Đảm bảo nguyên tắc cơ bản của tố tụng
Theo đánh giá của các chuyên gia, xét xử trực tuyến có thể đảm bảo được các nguyên tắc cơ bản của tố tụng như nguyên tắc tòa án xét xử công khai, nguyên tắc tranh tụng, nguyên tắc tòa án xét xử tập thể, quy định xét xử trực tiếp, bằng lời nói. Xét xử trực tuyến còn nhiều lợi thế công nghệ vượt trội khác mà xét xử ở phòng xử án truyền thống không thể có được.
Trong thời gian giãn cách, nhiều tòa án đã hạn chế người tham dự phiên tòa để đảm bảo yêu cầu chống dịch. Ảnh minh họa: HOÀNG GIANG
Xét xử trực tuyến góp phần thúc đẩy tiến trình tố tụng diễn ra nhanh chóng, kịp thời trong bối cảnh thực hiện giãn cách xã hội vì dịch, cũng như những tình huống khẩn cấp khác trong tương lai mà chúng ta cần tính đến.
Mới đây, dự thảo Quy chế tổ chức phiên tòa, phiên họp trực tuyến của TAND Tối cao đã định nghĩa xét xử trực tuyến là việc tổ chức xét xử trực tiếp có sự hỗ trợ từ các thiết bị điện tử và phần mềm ứng dụng truyền hình trực tuyến được thiết lập, kết nối với nhau thông qua môi trường mạng.
Xét xử trực tuyến không bắt buộc bị cáo, đương sự, người tham gia tố tụng khác phải có mặt tập trung tại một phòng xử án nhưng vẫn nhìn thấy hình ảnh, mọi diễn biến phiên xét xử diễn ra và nói trực tiếp với nhau vào cùng một thời điểm.
Điểm cầu trung tâm là phòng xử án của tòa án, nơi có HĐXX, người tiến hành tố tụng… Điểm cầu tham gia là nơi mà bị cáo, đương sự tham gia xét xử trực tuyến được tòa án chấp nhận.
Phòng xét xử trực tuyến được tổ chức tại phòng xử án theo quy định tại Thông tư 01/2017 của TAND Tối cao.
Theo quy chế, đối với án hình sự, xét xử sơ thẩm trực tuyến đối với vụ án mà bị cáo bị đưa ra xét xử về tội phạm ít nghiêm trọng (phạt tù đến ba năm), nghiêm trọng (phạt tù đến bảy năm) hoặc rất nghiêm trọng (phạt tù đến 15 năm) nhưng chứng cứ rõ ràng và bị cáo đang bị tạm giam hoặc chấp hành án tại cơ sở giam giữ.
Xét xử phúc thẩm trực tuyến đối với vụ án mà bị cáo bị cấp sơ thẩm kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng mà bị cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin hưởng án treo, cải tạo không giam giữ hoặc đương sự đề nghị tăng mức bồi thường.
Đối với vụ án hành chính, vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động thì xét xử sơ, phúc thẩm trực tuyến những vụ có tình tiết đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng, tài liệu, chứng cứ đầy đủ…
| Chi phí cho xét xử trực tuyến
Theo tôi, cần cân nhắc việc ngân sách nhà nước sẽ phải gánh vác toàn bộ hoặc kết hợp phương thức xã hội hóa đối với các chi phí cho việc xét xử trực tuyến. Chẳng hạn, chúng ta cần tổ chức các phòng xét xử trực tuyến tại các trụ sở tòa án (dành cho HĐXX); VKS (dành cho kiểm sát viên); cơ quan điều tra (dành cho điều tra viên); cơ sở giam giữ (dành cho bị cáo); văn phòng luật sư, công ty luật (dành cho luật sư) cũng như các tổ chức bổ trợ tư pháp khác; UBND xã, phường, thị trấn (dành cho người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn, bị đơn…)… với hệ thống âm thanh, hình ảnh, đường truyền đạt chất lượng đồng bộ, đảm bảo tính bảo mật (đối với những vụ án được xét xử kín). ThS LƯU ĐỨC QUANG, giảng viên Khoa luật, Trường ĐH Kinh tế – Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM |
Kết hợp trực tuyến và trực tiếp
Nêu quan điểm xung quanh vấn đề này, ông Đỗ Xuân Tựu, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thực hành quyền công tố và Kiểm sát xét xử hình sự VKSND Tối cao, đánh giá hiện nay, việc vi phạm thời hạn xét xử một phần do đại dịch, phần do án nhiều, nhân lực ít, cũng có vụ chậm trễ do khó triệu tập các nhân chứng. Do đó, áp dụng hình thức xét xử trực tuyến vừa giảm được chi phí tiền bạc của Nhà nước, vừa đảm bảo không vi phạm thời hạn xét xử.
Cù Hiền – Trúc Phương
Theo plo.vn
Nguồn bài viết:https://plo.vn/phap-luat/xet-xu-truc-tuyen-giai-phap-hay-nhung-can-nghien-cuu-them-1015667.html
